Raadsdebat over nieuw theater Veenendaal eindigt met cliffhanger

VEENENDAAL Als het debat in de raad op 20 april over de startnotities van een nieuw theater een film was die bij wijze van spreken in de mogelijk te realiseren bioscoop draaide, zou deze zijn geëindigd met een cliffhanger. Deel 1. De rolverdeling was al wel duidelijk, maar het plot was zelfs voor de meest doorgewinterde kijker niet te voorspellen. Waar de raad eerst bijna voltallig koos voor het voorkeursscenario voor de meest luxe variant, was deze nu zichtbaar en uitgesproken meer verdeeld.

De uitgangspuntennotitie ‘Nieuw theater in de Duivenweide’ gaat zoals eerder voorgesteld uit van een nieuw te ontwikkelen theatercomplex op ongeveer dezelfde plek, inclusief bioscoopfunctie en poppodiumfunctie, waarbij de gemeente eigenaar wordt van het hele vastgoed. Daarnaast zouden er achter het complex woningen worden gerealiseerd en eronder een ondergrondse parkeergarage. 

Dat de bioscoop ter discussie stond, mag gezien de geschiedenis van Veenendaal geen verrassing heten. Maar ook bij het grote theater zoals dat zo ambitieus, of ‘theatraal’ als het aan de SGP ligt – werd voorgesteld, werden vraagtekens gezet, zeker als de gemeente daar zelf financieel de risico’s voor zou nemen. Zo had de ChristenUnie, die weliswaar destijds met de cultuurvisie had ingestemd, maar toen ook al kritisch was bij het voorstel van een luxe theater, bij nader inzien toch een ander idee. 

KLEIN THEATER

Meteen in het begin van het debat stelde de partij in een amendement een kleiner theater voor, wel inclusief poppodium en kleine zaal, die diende als plek van ontmoeting van vooral amateurkunstenaars. Een groter theater was nog altijd prima, maar dan moest er wel een business case zijn waarin het commercieel werd gerealiseerd. Een nieuw theater met alle extra’s, die nu veel duurder uit blijkt te vallen dan beraamd, was een brug te ver. Lang niet alle Veenendalers gaan naar het theater, dus is die investering het waard voor alle inwoners? Wat de ChristenUnie betreft, is het antwoord toch nee. 

HART

De VVD wilde graag weten hoe het bestond dat de ChristenUnie wel met de cultuurvisie had ingestemd, waarin het theater de motor en de grote zaal toch het hart was, waarop fractieleider Sanny Brunekreeft antwoordde: ,,Het hart ligt bij de inwoners, zit in de mensen, niet in het gebouw.” 

Jaap Pottjewijd van Lokaal Veenendaal werd bijna filosofisch toen hij zei dat ziel en lichaam onlosmakelijk met elkaar waren verbonden, dat een ziel een thuis nodig heeft en dat thuis in dit geval een groot theater is, waarin amateurkunstenaars konden worden geïnspireerd door professionals. ,,We hebben een theater nodig, geen veredeld buurthuis.” 

Maud Veraar van D66 kon zich bijna niet voorstellen dat de maatschappelijke waarde van een groot theater serieus ter discussie stond, omdat deze immers het bruisende hart zou vormen van de culturele stad die Veenendaal was. CDA daarentegen vond het voorstel te ambitieus en stelde voor om de bioscoop eruit te halen of anders door een private partij te laten exploiteren en de gemeente maximaal 30 miljoen euro uit te laten geven. 

ONTWIKKELING

De VVD opperde om zo creatief mogelijk met de financiering te zijn en ook te kijken of fondsen nog iets konden betekenen. Samen met onder andere de SP diende de partij een motie in, waarbij mensen in het nieuwe theaterseizoen met de Veenendaalpas een keer extra gratis naar een voorstelling konden. De SP wilde met een amendement kijken de ondergrondse parkeergarage schrappen en liefst een apart poppodium en als dat niet kon inderdaad een kleine multifunctionele zaal met poppodiumfunctie. Bij de ontwikkeling ervan, wilde de partij graag Vlow inschakelen, maar andere partijen waren natuurlijk ook welkom om mee te denken.

ProVeenendaal liet onomwonden weten ondanks de hoge kosten groot voorstander te zijn van een theater met alles erop en eraan, omdat dat Veenendaal mooier en aantrekkelijker maakt en op de kaart zet, nu en in de toekomst. Wel stelde de partij voor om alternatieve varianten voor de ondergrondse parkeergarage uit te werken. De PvdA was ook voor een groot theater, dat vooral niet aan een commerciële partij moest worden overgelaten. 

CREATIEF

Zoals wel vaker was GroenLinks het daarmee eens. Een commercieel theater zou een ander theater opleveren dan nu en anders dan gewenst was. Een bioscoop kon weer andere doelgroepen aantrekken die niet naar het theater gingen, zoals jongeren. De SGP is de enige partij die van meet af aan al tegenstander was van een nieuw groot theater, onder meer omdat er maar een relatief klein deel van de Veenendalers gebruik van maakt en de partij dan liever investeert in zaken die wat de partij betreft wel een algemeen nut hebben. Het liefst zou de partij na de sloop geen nieuw theater hebben, maar anders had een algeheel geprivatiseerd theater de voorkeur, waarvoor een marktconsultatie werd voorgesteld.

‘ZEER TWIJFELACHTIG’ 

Wethouder Lochtenberg zei toe te willen kijken naar alternatieven voor wat het parkeren betreft. Tegen het CDA zei hij dat het lastig was om aan de ene kant de inhoudelijke wensenlijst te hebben van een groot theater met alles erop en eraan en aan de andere kant een maximum van 30 miljoen vast te stellen. Het was ‘zeer twijfelachtig’, en dan drukte hij zich voorzichtig uit, of het voor dat bedrag ging lukken. En wat zou dan als eerste sneuvelen? Volgens interne experts en externe bureaus zou een bioscoop zichzelf terugverdienen. Wel was het goed om te kijken naar de exploitatie en wilde hij naast elkaar de uitvoering door het theater en de uitvoering door een private partij uit laten zoeken, met de bijbehorende voor- en nadelen. Verder zei hij toe te kijken naar de creatieve manieren voor financiering door fondsen en in gesprek te willen gaan met iedereen die ideeën had voor het poppodium.

Het amendement van de ChristenUnie sloot zijns inziens niet aan bij de ambities die de raad had en hij zou de impact op de samenleving en het verlies van de publiekstrekkende functie zeer betreuren, waardoor het culturele aanbod zou verschralen. Een toneeltoren die grote producties mogelijk maakt zou er commercieel nooit uitkomen. De motie van de SGP om het theater te privatiseren, ontraadde hij ook. Op de zorgen van het CDA zei hij toe een minder voordelig scenario voor de bioscoop uit te werken, hoewel die wel rendabel zou zijn, en te kijken hoe ruimtes zo konden worden ingericht dat ze desnoods ook voor andere doelen konden worden gebruikt. 

Burgemeester Kats besloot rond 23.00 uur om de tweede termijn van het debat en het slotakkoord met de stemming tot 25 mei te schorsen. Wordt vervolgd.