‘We hopen dat in elke wijk in Veenendaal zo’n kastje komt’

VEENENDAAL ,,Ik zit er zo in: je geeft iets weg. Je loopt altijd het risico op misbruik maar dat zegt dan meer over de persoon die dat doet, dan over ons. Je gaat echt niemand naar een loonstrookje vragen.” Willem van Braak is op 2 januari met zijn vrouw Hilda een levensmiddelenkastje begonnen aan de Driemaster 2 in Veenendaal-West. Het loopt als een trein.

door Martin Brink

Hij beziet het resultaat. ,,Ik heb ‘m gisteren drie keer moeten bijvullen”, zegt hij wanneer de verslaggever het echtpaar op een regenachtige dinsdagmiddag bezoekt. Het is voor beiden een teken dat de voorziening nodig is en dat ze goed bezig zijn. Er staat ook duidelijk bij dat het niet de bedoeling is om het kastje helemaal leeg te trekken maar wat over te laten voor anderen. Dat is een kwestie van fatsoen en vertrouwen. 

In deze tijd hebben veel mensen geen sociaal netwerk meer en dan is het delen van levensmiddelen een oplossing voor hen die het nodig hebben. Geloof speelt bij de Van Braaks zeker een rol. ,,In de Bijbel staat een tekst. Vrij vertaald: ‘Als je hulp biedt aan anderen die dat nodig hebben, dan doe je dat ook voor mij’. Dat ‘mij’ is Jezus”, zegt Willem, die met zijn gezin én zus Gerda van Braak-Diepeveen is aangesloten bij de Pniëlkerk.

NODIG Gerda startte in september een levensmiddelenkastje aan de Van Maerlantstraat, eveneens in West. Ook daar is het een komen en gaan. Willem: ,,Het blijft echt nodig. Er zijn gezinnen die wekelijks met weinig moeten zien rond te komen en net boven het bedrag zitten om gebruik te kunnen maken van de Voedselbank. Dan ben je dus aangewezen op dit soort initiatieven. En vergeet niet: het geld gaat hard met de huidige inflatie. Alles wordt duurder. Groenten en fruit is voor sommigen onbetaalbaar geworden.” 

Alles wordt duurder. Groenten en fruit is voor sommigen onbetaalbaar geworden

Alles gaat zonder aanzien des persoons. Ook al komt iemand aanrijden op een elektrische fiets of in een grote auto, niemand weet achtergronden. Uiterlijk vertoon zegt immers niets en daarover oordelen is niet passend. Overigens wordt de Voedselbank ook maandelijks blij gemaakt met boodschappen, gedoneerd door zus Gerda. Bij haar en haar man Bart Diepeveen begon het allemaal. ,,Ik liep al eerder met de gedachte om dit op te zetten.” Zij maakte van dichtbij schuldsaneringen mee en alles wat daarbij gepaard gaat. Dat maakte dat ze graag anderen wil helpen. De buurvrouw aan de overkant had een biebkastje neergezet. Een mooi houten kastje. Zo kwam ze op het adres waar deze gemaakt worden, een boerderij met dagbesteding in Maarsbergen. ,,Ik heb er één besteld, moest ‘m alleen nog afverven.”

(de tekst gaat onder de foto verder)

Het kastje is van de weg geplaatst, langs het voetpad. - Martin Brink

Sinds ze er mee bezig is, is het een komen en gaan. ,,Vaak komen mensen ‘s avonds of ‘ochtends heel vroeg. Vergeet niet: er is nog steeds schaamte om er iets uit te halen en mensen willen niet gezien worden. Daarom hebben we het kastje met opzet buiten onze tuin geplaatst langs het voetpad, met de klep naar buiten gericht. Mensen lopen echt niet te koop dat ze het financieel wat minder hebben.”

Willem weet dat ook. ,,De regels zijn gelukkig wat opgerekt want het kan toch niet zo zijn dat je op je uitkering wordt gekort als je bijvoorbeeld je moeder wekelijks een tas met boodschappen brengt?”

Willem is leraar Nederlands aan het Ichthus College en ook raadslid voor de ChristenUnie in Veenendaal. Hij is dus uitstekend op de hoogte van de gemeentelijke en landelijke regels op dit gebied.

GENEN Het initiatief is niet onopgemerkt gebleven. Bijna naast hem woont Sietse van de Bij, schaduwraadslid van de SP. ,,Die komt ook steeds wat brengen voor in het kastje. Hij vindt het een geweldig initiatief. Niet dat we altijd met elkaar eens zijn maar in dit geval zitten we op dezelfde lijn.”

Je moet vertrouwen hebben in je medemens, anders moet je er echt niet aan beginnen

Het delen, alles voor anderen over hebben, vrijwilligerswerk verrichten: het zit allemaal in de genen van Willem en Hilda. ,,Dat was al zo bij mijn oma in Amerongen. Daar stond de deur altijd open en ze deelde alles. Wij hebben dat meegekregen.” De kinderen wonen nog allemaal thuis maar toch is er plek voor andere kinderen. Vanuit een organisatie (MeeleefGezin) vangen ze wekelijks een kind op waarvoor een andere leefsituatie nodig is. Zelfs een kind uit Oekraïne vindt er wekelijks een thuis. Het initiatief, anderen helpen en klaarstaan voor hen die dat nodig hebben zonder aanziens des persoons, is inmiddels breed opgemerkt.

DOOR HEEL VEENENDAAL Willem heeft namelijk gehoord dat de wijkmanager samen met Veens Welzijn en vertegenwoordigers van twee Veense kerken bezig is om dit wijksgewijs uit te rollen. Dat dus overal in Veenendaal een kastje komt te staan. Willem: ,,Dat zou echt heel mooi zijn. Dat wijken elkaar helpen.”

Hij weet dat aan De Bongerd en De Riethoek ook dergelijke kastjes staan. De meeste kastjes zijn echter minibiebs en soms zijn het ook kastjes met verbandmiddelen. In het buitengebied in Ede woont ook familie. Daar is eveneens een kastje geplaatst. Het is er ook een succes. Willem: ,,Ik weet dat in Barneveld vanuit de gemeente iets is geregeld. Daar zijn de kastjes ook een stuk groter.”

(de tekst gaat onder de foto verder)

Er is voorlopig nog genoeg voorraad om het levensmiddelenkastje aan te vullen. - Martin Brink

Onder het grijze levensmiddelenkastje aan de Driemaster staat een kleine kliko waarin iedereen iets kan doneren. ,,Want het werkt natuurlijk ook omgekeerd. Die vraag komt ook regelmatig langs op Facebook.” Daarnaast wordt het vaak aangevuld met goederen die ze zelf aanschaffen. ,,Van de week waren de aardappels in de reclame: tien kilo voor vijf euro. Daar maken we dan kleine pakketjes van. Ook profiteren we van de twee voor één-acties.”

Als men echt vlees nodig heeft, dan geef ik wel wat uit mijn vriezer, maar dan moet de persoon wel aanbellen

DONATIES Willem benadrukt wel dat hij de goederen kan aanschaffen door de geldelijke donaties die hij toegestopt krijgt. Er wordt goed gekeken wat men er in zet. Gerda: ,,We hebben het wel eens met vlees geprobeerd, maar dat werkt niet. Je kunt er geen peil op trekken wat goed loopt. Feit is wel dat het op het einde van de maand snel gaat omdat het geld dan op is.”

Willem: ,,Als men echt vlees nodig heeft, dan geef ik wel wat uit mijn vriezer, maar dan moet de persoon wel aanbellen.” Uiteraard wordt ook nauw gekeken naar de weersomstandigheden, zoals bij te heet of te koud weer. Daarop wordt de collectie aangepast.

DANKBAAR De reacties staan niet alleen op Facebook. Gerda: ,,Ik vond na de Kerst een kaartje in het kastje met daarop een lieve tekst van hoe fijn het is dat dit mogelijk is. Kijk, daar doe ik het voor.

Mijn dochter heeft eens gezegd: je hebt er een dagtaak aan. Nou valt dat wel mee, maar het werkt wel aanstekelijk. Vooral als je dankbaarheid ervaart.” Dat geldt ook voor die keer dat iemand aan de deur stond die een eigen baksel kwam brengen. Uit dankbaarheid. ,,Je moet vertrouwen hebben in je medemens, anders moet je er echt niet aan beginnen.”

Meer informatie is te vinden onder de Facebookgroepen. Die van Bart Diepeveen onder Levensmiddelenkastje Veenendaal, die van Willem van Braak heet Levensmiddelenkastje Driemaster 2.