Er is in Veenendaal veel te kiezen. Maar voordat de burger zijn of haar stem uitbrengt zijn er maanden van voorbereidingen nodig.
Er is in Veenendaal veel te kiezen. Maar voordat de burger zijn of haar stem uitbrengt zijn er maanden van voorbereidingen nodig. Arjan van den Berg

Verkiezingen: feest van de democratie vraagt maandenlange voorbereiding

13 maart 2022 om 18:00 Politiek Gemeenteraadsverkiezingen 2022

VEENENDAAL De gewone burger krijgt op een goede dag een stempas op de mat en gaat op 14, 15 of 16 maart de deur uit om een stem uit te brengen. Einde verhaal. Maar voor het zover is -en ook daarna nog even- komen er heel wat zaken en mensen bij kijken die ervoor zorgen dat het feest van de democratie zo goed mogelijk verloopt.

door Arjan van den Berg

De afgelopen tien jaar was de coördinatie van de verkiezingen in Veenendaal in handen van twee personen. Omdat er steeds meer bij de organisatie komt kijken, was uitbreiding van het verkiezingsteam een kwestie van tijd. Een gesprek met Liesbeth Slagter en Sanne Landman over de organisatie van de verkiezingen.

De anderhalvemetersamenleving mag dan nu alweer op de achtergrond lijken te staan, maar de tijdelijke maatregelen rond de stembureaus zijn er nog wel. Dat betekent dat er op alle locaties mondkapjes, desinfectiemiddelen en handschoentjes beschikbaar zijn. Alleen de kuchschermen zijn nog verplicht. Stembureauleden krijgen van tevoren een gezondheidscheck. 

Slagter: ,,In totaal zijn er 661 stembureauleden: 57 op maandag, 58 op dinsdag en 546 op woensdag. Op maandag en dinsdag zijn er 4 stembureaus open en op woensdag 35. Dan zijn er ook nog medewerkers van wijk en stadsbeheer die alle materialen komen brengen en ervoor zorgen dat de stembureaus goed worden ingericht. Die pakken het zo goed op dat alles op rolletjes loopt. De samenwerking is heel goed. Communicatie is belangrijk en er is ook veel logistiek werk, zoals het bestellen en aanleveren van stempassen, kieslijsten en stembiljetten. We hebben een fijn team en er is veel leuk werk te verzetten om alle zaken goed op elkaar aan te sluiten.”

Landman vult aan: ,,Ik had nooit verwacht dat het zo breed zou zijn. Het is ook procesmatig werken en dat is weer even wat anders.”

PROCES Dat proces begint al rond de zomer voor de verkiezingen. Dan begint het nagaan van geschikte locaties voor stemlokalen en het werven van de leden voor de stembureaus, de voorzitters en dit jaar 100 reserveleden. Vanaf januari neemt de organisatie zoveel tijd in beslag dat er een heel team fulltime mee bezig is. 

Slagter heeft al heel wat verkiezingen georganiseerd. Tien jaar ervaring betekent ook tien jaar leren. ,,Vorig jaar waren de stembiljetten erg groot en het was bij de afhandeling aan het eind niet handig om alles tegelijkertijd met alle materialen zoals desinfectiemiddelen en handdoekjes overzichtelijk af te voeren. Dit jaar hebben we rolcontainers met meerdere lagen, zodat alles netjes weggezet kan worden.”

Toegankelijkheid is een thema dat dit jaar erg speelt. Landman: ,,Mensen met een lichamelijke beperking mogen iemand meenemen als steun bij het stemmen, maar dat is bij verstandelijk beperkten niet het geval. Zij willen graag zelf stemmen in plaats van iemand te machtigen. Veenendaal heeft zich opgegeven voor een pilot van een experimentwet om daar iets mee te doen, maar dat is nog niet door de Tweede Kamer. We proberen wel op andere manieren te werken aan toegankelijkheid. Zo is er op 16 maart een mobiel stembureau dat langs zorgcentra gaat en een drive-through waar fietsers, voetgangers en auto’s doorheen kunnen om te stemmen.”

SHIFTS Landman: ,,De leden krijgen een digitale training, de voorzitters worden voorgelicht op het gemeentehuis, zodat ze de tellers daarna weer uitleg kunnen geven. Nieuw dit jaar is het werken met twee shifts in de stembureaus. Zo hoeven mensen niet een lange dag te draaien, blijven ze frisser en is er minder kans op het maken van fouten. Andere gemeentes deden dat al. De eerste draait van zeven uur tot half twee en de tweede tot negen uur ‘s avonds. Daarna komen alle leden weer fris bij elkaar om de stemmen te tellen. We hebben sinds vorig jaar een nieuw telsysteem: Craft, waarmee er minder fouten worden gemaakt.”

Veel zullen de kiezers hier niet van merken, omdat de spreekwoordelijke wisseling van de wacht op momenten gebeurt waarop het naar verwachting rustig is. ,,En anders hebben ze een klein inkijkje in de keuken.”

BELANGRIJK Slagter: ,,Het verkiezingsteam begint rond vijf uur ’s ochtends op het gemeentehuis om alles in gereedheid te brengen. De voorzitters kunnen vanaf half zeven de benodigde spullen halen. In de loop van de dag gaan we alle locaties langs om te kijken of het goed loopt. ’s Avonds wordt er dan geteld en worden de stemmen handmatig ingevoerd per kandidaat, per lijst. Daarna zijn we normaal gesproken klaar en gaan alle stemmen naar het hoofdstembureau in Utrecht. Nu hebben we drie dagen en worden op 21 maart alle beoogde raadsleden benoemd en op 30 maart geïnstalleerd. Daarna houdt het voor ons op.”

Hoewel, tot 2027 zijn er dankzij de Waterschappen, het Europese Parlement, de Provinciale Staten en de Tweede Kamer elk jaar verkiezingen. Dit jaar is de gang naar de stembus met de gebeurtenissen rond Oekraïne in het achterhoofd misschien wel zo belangrijk. ,,In Rusland mag je wel stemmen, maar heb je niet veel te kiezen. Dat hebben wij wel.”

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie