Hazenberg in zijn nieuwe kantoor in het splinternieuwe gemeentehuis.
Hazenberg in zijn nieuwe kantoor in het splinternieuwe gemeentehuis. Gemeentearchief Veenendaal

Veense burgemeesters door de eeuwen heen (15)

18 maart 2023 om 07:40 Historie

VEENENDAAL Burgemeester Albert Bakker is gedeputeerde geworden in de provincie Utrecht. Zijn opvolger is de 57-jarige Wassenaarse wethouder Mr. Dr. Jan Hazenberg die op 8 juli 1961 wordt geïnstalleerd als burgemeester van Veenendaal. Het echtpaar gaat in de burgemeesterswoning aan de Kerkewijk 182 wonen. Veenendalers noemen hem ‘de meest kordate burgemeester’. In Wassenaar prijzen ze hem om zijn koopmanschap, onvermoeide werken en stuwende kracht. 

door Aart Aalbers

Hazenberg komt uit een bestuurders familie. Zijn in 1779 geboren betovergrootvader Jan Berends Hazenberg zat reeds in het lokale bestuur. De nieuwe Veense burgemeester is de vijfde generatie Hazenberg die als raadslid, wethouder of burgemeester actief is. Zijn vader Bouke Pier was burgemeester van Giethoorn en daarna de laatste burgemeester van IJsselmonde. 

Jan is op 21 augustus 1903 in het Groningse Enumatil geboren. Na de lagere school in Zuidhorn te hebben doorlopen gaat Jan naar het Willem Lodewijk Gymnasium en de juridische faculteit aan Rijksuniversiteit in Groningen. Hij wordt lid van Anti Revolutionaire Partij (ARP) en de Gereformeerde Kerk.

MILITAIRE LOOPBAAN

Naast een juridische loopbaan volgt Hazenberg ook een militaire loopbaan. Vrijwillig gaat hij bij de Kader Landstorm. Hij is al snel sergeant en na de school voor reserve officieren in Amersfoort doorlopen te hebben klimt hij op tot majoor. Na de Tweede Wereldoorlog is hij tijdelijk Luitenant Kolonel. 

Jan trouwt op 29 februari 1932 in Goes met de daar geboren 24-jarige Martina de Jonge. Ze gaan in Voorburg wonen en krijgen vier kinderen. In 1933 vertrekken ze naar Wassenaar van welke gemeente hij vanaf 1939 wethouder is. Tijdens de mobilisatie in 1939 en de oorlogsdagen in mei 1940 is Hazenberg gelegerd bij het 44e Regiment Infanterie in Ochten. In die tijd heeft hij een enkele keer een kort bezoek aan Veenendaal gebracht. 

ARRESTATIE

Hij zit tijdens de oorlog bij het verzet en wordt in juni 1941 door de Duitsers gearresteerd en overgebracht naar Kamp Schoorl. Daarna komt hij terecht in het Duitse concentratiekamp Buchenwald, in Haaren en in Sint Michielsgestel. In december 1942 wordt hij vrijgelaten en begint direct weer met illegaal werk. Ook duikt hij onder omdat hij een meldingsplicht heeft gekregen bij zijn vrijlating. De Duitsers pakken hem in september 1944 weer op. Hij weet nog diezelfde dag te vluchten terwijl hij een kogelregen achter zich aankrijgt. Hazenberg wordt kort daarna Chef Staf van de Binnenlandse Strijdkrachten in district Wassenaar. Na de bevrijding gaat hij tot eind 1949 weer in militaire dienst als plaatsvervangend hoofd van de Binnenlandse Veiligheidsdienst en haar voorlopers. Daarna  pakt hij de advocatuur weer op. Hazenberg heeft de Tweede Wereldoorlog zeer intens beleefd. Geen wonder dat hij de bijnaam ‘Jan Oorlog’ kreeg.    

Tijdens het onderduiken en het illegaliteitswerk promoveert Jan in 1943 aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Na wethouder en de laatste jaren ook locoburgemeester van Wassenaar te zijn geweest, solliciteert Hazenberg  naar de vacature van burgemeester van Veenendaal. Als de verslaggever van de Vallei hem vraagt waarom hij  gesolliciteerd heeft antwoord hij: ,,Al etende krijgt men eetlust.” Terwijl de verslaggever bij de nieuwe burgemeester in huis zit krijgt Hazenberg telefoon. Zijn vrouw Martina vraagt dan snel  ,,Wat is de ambtswoning in Veenendaal voor een huis? Is er een tuin bij? Hebben we veel zon?”


Burgemeester Jan Hazenberg met zijn vrouw Martina. - Gemeentearchief Veenendaal

GEEN PARAPLU

Zijn installatie vindt plaats op zaterdag 8 juli 1961 in een geïmproviseerde ingerichte raadszaal in gebouw Eltheto aan de Fluitersstraat. Wethouder en tevens loco burgemeester Anton de Ruiter hangt hem de ambtsketen om. Begin van de middag moeten de marktkooplieden de markt ontruimen en neemt Hazenberg, in de stromende regen zonder gebruik te willen maken van een paraplu, een defilé af. In het college van B&W krijgt de burgervader ondersteuning van de wethouders Anton de Ruiter (CHU), Cornelis Nicolaas van Kuijk (ARP), Hans van Hardeveld (PvdA 1960/1962) en Rob Koppenberg (PvdA) vanaf 1962.    

Burgemeester Hazenberg legt op 8 juni 1962 de eerste steen van de Coornhertflat in het Schrijverspark. Deze gedenksteen is een aantal jaren geleden herplaatst in het nieuwe gebouw dat daar gerealiseerd is.  In april 1967 opende hij het instructiebad aan de Sportlaan.

Veenendaal groeit naar 27.400 inwoners met als gevolg extra ambtenaren waardoor het gemeentehuis van Veenendaal bijna uit zijn voegen barst. Het plan om een nieuw gemeentehuis te bouwen bij de Frisiavilla aan de Kerkewijk mislukt. Ambtenaren worden nu noodgedwongen ondergebracht in noodlocaties. Eindelijk kan in september 1967 het nieuwe gemeentehuis aan de Raadhuisstraat in gebruik worden genomen. 

DAADKRACHTIG

Hazenberg is daadkrachtig en duidelijk. Op een keer krijgt een raadslid een anonieme brief. De burgemeester adviseert deze niet voor te lezen. Hij zegt: ,,Een burger moet ruggengraat hebben.” Journalist  Martin Brink schrijft in een boek over hem: ‘Hazenberg duldde weinig tegenspraak. Hij bestuurde de gemeente met straffe hand.’ Hazenberg heeft in veel besturen gezeten zoals in het bestuur van het Juliana Ziekenhuis. Ondanks zijn volle agenda heeft hij ook nog hobby’s. Hij vertelde ooit eens graag te gaan schaatsen, skiën, jagen en vissen. 

De 65-jarige Hazenberg neemt per  1 september 1968 afscheid van Veenendaal. Toch blijft hij nog bestuurder. In 1969 wordt hij belast met de waarneming van het burgemeestersambt in Nigtevecht. Hij zal dat tot 1974 blijven doen en vestigt zich later wederom in Veenendaal.

Jan Hazenberg, advocaat en procureur, Officier in de Orde van Oranje-Nassau en drager van het Officierskruis, het Oorlogsherinneringskruis met gesp en het Verzetsherdenkingskruis is 23 februari 1989 op 85-jarige leeftijd na een kortstondige ziekte overleden. Hij is in besloten familiekring begraven in het graf van zijn reeds overleden vrouw in het Groningse Niekerk.  

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie