Laura blijft in zuid wonen, ze is verknocht aan het Franse Gat

VEENENDAAL Zo druk als het de laatste weken in de Mr. Heemskerkstraat is, zo is het zelden geweest. Er zijn verhuizingen over en weer. Bewoners gaan er uit, tijdelijke huurders trekken er in. Een komen en gaan. ,,Het is ideaal voor veel mensen. Je kunt er een jaar in wonen. Stel dat je een huis hebt gekocht en je wacht op oplevering, dan is dit toch prima geregeld?”

door Martin Brink

Dat zegt Laura van den Brink (58) terwijl we samen een rondgang door de wijk maken. Het uit 1954 daterende blokje waarin haar woning was, in eigendom van Patrimonium woonservice, gaat eind dit jaar als eerste plat. Wanneer de andere straten en woonblokken gesloopt worden, dat is nog onbekend. Er moet nog zoveel geregeld worden. Twee architectenbureaus zijn bezig met de invulling van de wijk waarna tal van inspraakronden zullen volgen.Laura heeft een woning gevonden aan de Dr. de Visserstraat. Deze huizen dateren uit 1950 en gaan ook plat. Voorlopig woont ze er prima, in ieder geval voor de komende drie jaar. 

TUIN ,,Wat ik als eerste heb gedaan is de tuin aangepakt. Ik houd van bloemen, planten, bijtjes en zo meer. Ook heb ik gekeken hoe ik het in huis leuk kan maken.” Het uitzicht vindt ze in ieder geval prachtig. Het is een groenperk met aan de overkant koopwoningen. ,,Vanuit de slaapkamer kijk ik heel mooi naar de Heuvelrug.”

(de tekst gaat onder de foto verder)

Bij het originele schuurtje van de uit 1950 daterende woningen aan de Dr de Visserstraat: ,,Er kunnen maar twee fietsen in staan.” - Martin Brink

Een verfje ging al heel snel over de muren. Het kozijn van het voorraam heeft ze nog niet gehad. ,,Ik zie nog plekken die mij niet zinnen. Maar dat komt van de zomer wel. Er zullen wel mensen zijn die denken: waarom doe je dat omdat je hier toch maar voor drie jaar woont? Maar ik wil het gewoon netjes hebben. Zo ben ik eenmaal.”

Ik heb gehoord dat de vliering, waar we nu niet meer op kunnen, vol stond met bedden

Dat had ze ook aan de Heemskerkstraat ,,Drie jaar geleden heb ik daar een nieuwe stoep laten aanleggen en ook de verlopen buxustuin aangeplakt. Toen wisten we nog niet of het huis gerenoveerd of gesloopt zou worden.”

GROTE SCHUUR De relatief kleine huizen aan de Dr. de Visserstraat zijn gebouwd met de aandacht van toen. De eerste bewoner was een gezin met negen kinderen en een opa. Laura: ,,Ik heb gehoord dat de vliering, waar we nu niet meer op kunnen, vol stond met bedden. Deze familie heeft ook een grote schuur met een verdieping geplaatst. De originele schuurtjes zijn heel klein. Je kunt er twee fietsen in kwijt en dat is het.”

Tot eind november woonde ze in de Heemskerkstraat. Niet minder dan 24 jaar. In Veenendaal kwam ze 31 jaar geleden, Ze ging voor zes jaar naar een maisonnette woning aan de Westersingel en woonde sinds 1997 aan de Heemskerkstraat.En, laat dat heel duidelijk zijn, ze woont in zuid met heel veel plezier.

Niet opgegroeid dus in Veenendaal en ook niet in de wijk, weet ze erg veel details te melden over de omgeving. Ze kreeg eens uitleg over hoe de straten en de woningen tot stand zijn gekomen. Ook de details hoorde ze. ,,En als je er op gaat letten, zeg je: het is waar.”

(de tekst gaat onder de foto verder)

De eerste bewoner van de woning aan de Dr de Visserstraat maakte een fraaie schuur met vliering. Zo kon hij met het grote gezin veel kwijt. Het ging echter wel ten koste van de tuin. - Martin brink

SPEELSE ZAKEN Ze wijst op speelse zaken zoals de wat vooruitstekende en teruggetrokken steentjes op de zijgevels bij flats. Of zelfs de taps naar elkaar toe gemetselde uitstekende steentjes boven de huisdeuren van haar huidige woning met die van de buren. ,,Allemaal goedkope middelen om het leuk te maken en alles met de hand gemetseld. Zo ging dat in die tijd.” 

Dat was ook de reden dat voormalig Patrimonium-directeur Piet de Vrije helemaal idolaat was van deze wijk, er zelfs een boek over liet maken en de expositie ‘Boven Tafel’ regelde die begeleid werd met een spel en een publicatie. Overal zijn de illustraties die hier aan herinneren nog aan de woonblokken te vinden.

Weet je waarom de Beeremansstraat zo smal is in vergelijking met de andere straten?

NIET RENDABEL Ook de huidige directeur/bestuurder Trees van Haarst liet zich tegenover de verslaggever ooit uit dat ,,dit niet zomaar mocht verdwijnen” nadat ze de sfeer had geproefd van deze echte volksbuurt zoals er geen tweede in Veenendaal bestaat.

De actualiteit haalt alles echter in. Het is niet rendabel om alles op te knappen en met renovatie kan Patrimonium de woningen niet zo comfortabel en energiezuinig krijgen als met nieuwbouw. Laura wijst op nóg een bijzonder detail tijdens een korte rondgang: ,,Weet je waarom de Beeremansstraat zo smal is in vergelijking met de andere straten? De gebruikte tekening was gespiegeld weergegeven, waardoor deze fout is ontstaan!”

VERVAL Maar ze toont ook het verval. Slechte of helemaal niet onderhouden tuinen, schuren die vaak behoorlijk uit de kluiten zijn gewassen en waarin asbest is verwerkt. Het was in de jaren vijftig en zestig heel normaal om dergelijke platen in de bouw te gebruiken. Het gedogen van velerlei vormen van wonen was groot. Dat is nog te zien.

(de tekst gaat onder de foto verder)

Op verschillende plekken in Veenendaal-zuid zijn speelse afwerkingen van de bouw te zien, zoals hier aan de uit 1950 daterende woningen aan de Dr. de Visserstraat waarbij de bovenzijde van de voordeuren taps naar elkaar gemetseld zijn.. - Martin Brink

Laura is van de buurt gaan houden en stelt zich sociaal op. Ze praat graag met iedereen. ,,Ik vind contact belangrijk. Goede omgang met de buren en dat je rekening houdt met elkaar. Waar ik nu woon heb ik ook al kennis gemaakt met de buren en als ik door de wijk loop dan word ik vaak begroet.”

Het is dan ook niet voor niets dat ze in de Klankbordgroep zit, een groep bewoners die communiceert met de verhuurder én naar de buurt. ,,Als iemand met iets zit kunnen ze altijd bij ons deze terecht.” De groep krijgt vele plannen over de veranderingen onder ogen en wordt met regelmaat bijgepraat.

Dat het gesloopt zou worden was toch wel een hele grote verrassing

LAATSTE MOMENT Laura heeft de sloop en nieuwbouw niet zien aankomen. ,,Je weet dat het huis slecht is, maar sloop: nee, dat had ik echt niet verwacht.” Ze begreep later dat het pas op het laatste moment is besloten. In de Veenendaalse Krant uit april 2019 wordt nog melding gemaakt van wéér een onderzoek om te zien welke mogelijkheden er zijn voor renovatie en groot onderhoud. Het werd dus sloop. En daar waren tal van inspecties en onderzoeken aan vooraf gegaan.

,,Dat het gesloopt zou worden was toch wel een hele grote verrassing. Naar wat ik heb begrepen was dat renoveren en verduurzamen veel duurder zou worden dan sloop. Dus werd het nieuwbouw.”

DAK Ze is zeker geen expert in doorrekenen van financiën maar ze is realist genoeg om te weten dat er ontzettend veel factoren meespelen. Bouw van sociale huurwoningen is aan allerlei wettelijke regels gebonden. Dat speelt allemaal mee. Ook de inrichting van de wijk zal anders worden. ,,Opknappen ging echt niet meer. Het is toen gebouwd zonder de kennis van nu. Zonnepanelen bijvoorbeeld zouden niet zomaar geplaatst kunnen worden. Dat zou het dak niet houden.”

(de tekst gaat onder de foto verder)

De tuin van Laura aan de Heemskerkstraat in het vorige najaar: ,,Dit ga ik dus echt missen!” - Laura van den Brink

De woning van Laura aan de Heemskerkstraat was ook echt op. In de afgelopen 24 jaar is er nogal wat aan verspijkerd. Zo was op een goed moment de afvoer slecht. Er werd asbest in de kelderkast geconstateerd waardoor de riolering lekte. Om dat goed te krijgen moest alles vernieuwd worden. Ingrijpend was in 2012 de aanpak van een zwam. De vloer zakte door totdat uiteindelijk de oorzaak werd gevonden. De zwam moest verwijderd worden, evenals de hele vloer. Op de grond werden een soort van chips gelegd waardoor er niets meer kon groeien. ,,En dat was niet alleen bij mij maar bij meerdere woningen.”

Ik wil nog niet naar een flatgebouw. Ik houd van bloemen en planten en dus van een tuintje

BESMETTELIJKE ZWAM De verhuurder vroeg zich af: hoe kan dat? Bleek dat het een besmettelijke zwam te zijn. ,,Ik heb gemerkt dat dat bij meer woningen speelde. Ik heb dezelfde busjes van het bedrijf die dit moest regelen ook in de Beeremansstraat zien staan.” Laura heeft ervoor gekozen om terug te keren. Van de twintig woningen zullen dat er vijf of zes bewoners zijn, schat Laura in. Of ze op precies dezelfde plek terugkomt, dat weet ze nog niet. ,,Mensen die er langer wonen en terug willen, hebben de eerste keuze.” De reden om weer naar de Heemskerkstraat te gaan is simpel. ,,Ik wil nog niet naar een flatgebouw. Ik houd van bloemen en planten en dus van een tuintje. Ook ik kreeg de mogelijkheid om naar oost te verhuizen omdat Patrimonium daar bouwt.”

Maar dat was geen optie. Laura werkt als gespecialiseerd reumaverpleegkundige in ziekenhuis Gelderse Vallei. ,,Je komt daar de wijk moeilijk uit met de auto op dit moment. Ik heb de plannen bekeken. Er komen wel maatregelen maar die duren zeker nog een jaar of tien.”

(de tekst gaat onder de foto verder)

Laura wijst de plek aan de Heemskerkstraat aan waar ze jarenlang met veel genoegen heeft gewoond. - Martin Brink

En dus koos ze voor terugkeer. Ze weet dat de tuin van 19 naar ongeveer 14 meter gaat, dat de woningen iets meer naar achter worden gebouwd en dat ze een zogenaamde Delftse stoep krijgt. Ook dat de wijk een wat groener aanzicht krijgt. Nu zijn er vier woonblokken, het worden er drie. Er komt ook een vaste trap naar de zolder, een toilet boven voor wie dat wil, evenals een zolderraam.

Ik hoop dat de wijk straks een mooi groen aanzicht krijgt en dat het wonen sterk verbetert

Opties waarvoor de nieuwe bewoners kunnen kiezen. Auto’s worden zoveel mogelijk uit de straat geweerd. Die moeten op parkeerterreintjes tussen de blokken huizen komen te staan.

WANBELEID Ze hoopt wel dat het groen tussen de flats aan de Thorbeckesingel en de woningen aan de Heemskerkstraat zal blijven. Die strook is van de gemeente en Patrimonium. Daar bevindt zich ook de speeltuin. Ooit was die van speeltuinvereniging De Westersingel. De vereniging ging door wanbeleid binnen het laatste bestuur ten onder.

De vrij nieuwe speeltoestellen gingen vervolgens naar de gemeente die ook voor het onderhoud zorgt. Laura werd gevraagd om het hek ‘s morgens te openen en ‘s avonds te sluiten. Van de speelvoorzieningen, nu voor iedereen toegankelijk, wordt nog altijd druk gebruik gemaakt.

GROEN AANZICHT Ze hoopt wel dat het volkse karakter dat ‘zuid’ zo kenmerkt, zal blijven. Veel te vaak hoort ze dat het in andere delen van Veenendaal ‘ieder op zich’ is. Maar ook: ,,Ik hoop dat de wijk straks een mooi groen aanzicht krijgt en dat het wonen sterk verbetert.”

Reageren of ook met uw verhaal in de krant? Mail naar m.brink@bdu.nl