Veenendaal kiest voor meer stembureaus

VEENENDAAL Voor de verkiezingen van de Tweede Kamer breidt Veenendaal het aantal stembureaus uit van 24 naar 39. Zij heeft daarnaast meer mensen nodig om hier de kiezers te ontvangen, omdat de gemeente gaat werken met meerdere zittingsperioden (shifts).

door Peter Kuijpers

Bij de verkiezingen dit voorjaar liep niet alles naar wens. ,,Er is toen besloten ‘s avonds te stoppen en de volgende dag fris te gaan tellen’’, aldus wethouder Martijn Beek. ,,Afgelopen maart vonden de Provinciale Staten en Waterschapsverkiezingen 2023 plaats. Landelijk was er een hoge opkomst en in combinatie met het tellen van de dubbele verkiezingen werd het nachtwerk. Na deze verkiezingen heeft de directie een externe partij de opdracht gegeven voor het uitvoeren van een procesanalyse van het verkiezings- en uitslagenproces’’, laat het college weten. Veenendaal had besloten vanaf dit jaar een centrale stemopneming (CSO) te voeren. De stemmen per partij tellen duurde echter ook te lang en de eerste uitslag kwam pas de dag na de verkiezingen.

GEFOCUST

De gemeente heeft in de analyse tevens stembureauleden en tellers hun ervaringen gevraagd na de laatste verkiezingen. Om het welzijn te verbeteren zal Veenendaal nu werken met twee zittingsperioden op de stemlocatie. ,,We hebben ervoor gekozen dat mensen verschillende perioden op een stembureau kunnen zitten. Er is een shift van zeven uur ‘s ochtends tot kwart over twee ‘s middags. Met een overlap van een tweede shift van kwart voor twee tot negen uur ‘s avonds. Ook kunnen mensen de hele dag op een stembureau zitten, inclusief tellen. Of alleen tellen of de centrale stemopneming doen’’, vervolgt de wethouder. De gemeente wil hiermee voldoende pauzes inbouwen en dat mensen gefocust hun taken kunnen uitvoeren.

UITBREIDEN 

,,In opdracht van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), wordt op de verkiezingsavond één keer geteld op lijstniveau. Wat bijdraagt aan een sneller telproces. De volgende dag wordt tijdens de CSO geteld op kandidaatsniveau en kunnen mogelijke verschillen worden uitgezocht’’, geven burgemeester en wethouders aan. ,,We hadden bij verkiezingen in voorgaande jaren in de dertig stembureaus, maar bij de Provinciale Staten en Waterschap dachten we met minder te kunnen. Dit aantal willen we nu weer gaan uitbreiden van 24 naar 39. Hier zullen ook weer een paar nieuwe locaties bij zitten, zoals in Veenendaal-Oost. Een vrije plek vinden in bijvoorbeeld een school is soms wat lastig, maar we komen er meestal wel uit’’, denkt Beek.

DUBBEL

,,Kiezers hebben de keus om waar dan ook in Veenendaal hun stem uit te brengen. Ondanks alle keus brengt de kiezer vaak zijn stem uit in het oude vertrouwde stembureau. Met de kans op een wachtrij tot gevolg. Ook is gebleken dat, ondanks de vriendelijke verwijzing om naar een rustiger stembureau in de buurt te gaan, de kiezer vaak rustig blijft wachten. In sommige wijken zijn de voorzieningen zeer beperkt, wat zowel in nieuwe als bestaande wijken een uitdaging is. Er zijn nieuwe geschikte stembureaus gevonden en ook worden op sommige, voornamelijk grote, locaties dubbele stembureaus ingericht.’’ Dit gebeurt in enkele gymzalen. Het tellen van het aantal stemmen is dan ook verdeeld over de twee stembureaus.

SPREIDING

,,Voor de verkiezingen Provinciale Staten en Waterschap werden 24 stembureaus aangewezen waar lange wachtrijen ontstonden. Hierdoor werd aanbevolen meer stembureaus en stembureauleden aan te wijzen voor de volgende verkiezingen. Er wordt een hoge opkomst verwacht, waardoor nu 39 stembureaus worden aangewezen voor een betere spreiding van de kiezer, betere doorstroming, meer rust op de stembureaus en een betere spreiding van het aantal te tellen stemmen over de stembureaus. Bij de laatste verkiezingen kwam het voor dat op één bureau bijvoorbeeld 2000 stemmen geteld moesten worden en op een ander bureau 600.’’ Vier stembureaus lukte het bij de verkiezingen dit voorjaar niet alle stemmen ‘s avonds zorgvuldig te kunnen tellen.

VERGOEDING

Voor het bemensen heeft Veenendaal al een eerste groep mensen die hielpen bij eerdere verkiezingen benaderd. ,,Met meer stembureaus hebben we meer mensen nodig. We hebben al vijfhonderd personen die hier interesse voor hebben. Waarschijnlijk zijn er 900 tot 1000 mensen nodig. Mochten we niet voldoende mensen vinden, hebben we nog een ‘Bring a friend’ actie om in te zetten. Wanneer stembureauleden dan iemand aanbrengen krijgen zij en de persoon die ook meewerkt beiden tien euro, bovenop de reguliere vergoeding’’, besluit wethouder Martijn Beek. Een teller kan al een vergoeding van 90 euro krijgen en dit loopt op tot 125 euro voor een stembureaulid en 250 euro voor een voorzitter op een stembureau.