Coalitievorming in Rhenen: voorspelbaar en toch verrassend

RHENEN Dinsdagavond 5 april presenteerde informateur Aart de Kruijf (SGP) zijn adviezen over de coalitievorming in Rhenen. De informateur had als opdracht een verkennend onderzoek te doen naar de vorming van een hecht en stevig college in de gemeente Rhenen. De Kruijf presenteerde een voor sommigen verrassende coalitie, namelijk SGP, RB, D66 en CDA.

door Sander van Opstal

Hij argumenteerde dit onder andere op de verkiezingswinst die de verschillende partijen behaald hebben. Met dat als uitgangspunt komen op de eerste plaats de SGP, met een zeer grote winst (van 3 naar 5 zetels) en Rhenens Belang (van 2 naar 3 zetels) in aanmerking. De Kruijf noemde dit het ,,motorblok voor de nieuwe coalitie.”

WETHOUDERSKANDIDAAT De Kruijf voegde daar D66 aan toe. Ook D66 kreeg namelijk meer stemmen dan in 2018 en paste daarom in dit rijtje. Als vierde en laatste partij werd het CDA om programmatische redenen hieraan toegevoegd.

Andere overwegingen voor deze keuzes waren onder meer het uitsluiten van partijen door elkaar en, in deze fase verrassend genoeg, de beschikbaarheid van een geschikte wethouderskandidaat.

Zoiets is in een verkennende fase minder gebruikelijk. Immers daarmee loopt men ver vooruit op de inhoudelijke gesprekken over politieke prioriteiten in Rhenen en de te maken programmatische keuzes. Maar zo snel gaat het in de politiek soms.

Het toekomstige college kan gekarakteriseerd worden als een college dat zowel rechts als het middenveld omvat. En met een liberaal-links accent dat D66 in gaat brengen. Dat is een weinig begerenswaardige rol voor D66: zij moeten in dit college de duurzaamheidsagenda bewaken en de emancipatieagenda inbrengen en daar ook “meters gaan maken”.

TELEURSTELLING Voor sommige politieke partijen was dit een grote teleurstelling. De VVD heeft opnieuw het nakijken. Net als in 2018 is de VVD wel de tweede partij in Rhenen, maar komt er ook nu in 2022 in de coalitie niet aan te pas. Ook voor Progressief Rhenen/GroenLinks was het een tegenvaller.

En dat vertelde Gabrielle Geerts ook: ,,We zijn de afgelopen jaren een betrouwbare coalitiepartner geweest, hebben een goede wethouder geleverd en dan is het zuur om uitgesloten te worden. Vooral omdat er programmatisch en qua synergie goede overeenkomsten zijn.”

De ChristenUnie en PvdA waren evenmin geamuseerd en lieten dat duidelijk blijken. De CU memoreerde dat er waarschijnlijk een college van alleen maar mannelijke wethouders gaat komen en noemde dat niet van deze tijd. De PvdA zei dat juist de PvdA, in tegenstelling tot het CDA, wel tot de winnaars behoort en daarom ook een plaats in het college zou verdienen.

NIET EVENWICHTIG Ook zei de PvdA dit toekomstige college geen evenwichtige afspiegeling van de diversiteit van de Rhenense bevolking te vinden. Het is duidelijk dat er stevig positie gekozen is. Verrassend is dat op de achtergrond de aanpak van het Binnenveld en de energietransitie dominante thema’s geweest zijn voor de keuzes van de politieke partijen.

De kans is zeer groot dat deze coalitie ook daadwerkelijk aan het werk gaat. Echter, er zijn nog wat stevige stappen die genomen moeten worden. Rhenens Belang en het CDA moeten een wethouderskandidaat gaan leveren. Voor RB was dat in het verleden geen geringe opgave. Nu RB ook nog eens een grotere raadsfractie moet leveren, zal het vinden van een goed wethouderskandidaat opnieuw opspelen.

De vijver waar RB uit kan putten voor geschikte kandidaten is niet omvangrijk. En juist Rhenens Belang kan toch moeilijk met een wethouder aankomen die niet uit Rhenen komt?

VRAGEN Tal van fracties hadden ook stevige vragen over de wethouderskandidaat die het CDA moet gaan leveren. Gaat dat lukken en dan ook nog eens voor de gehele coalitieperiode?
Toch lijkt dit soort commentaar meer op het ‘blaffen naar de karavaan die ondertussen verder trekt’.Gaat deze coalitie werken in Rhenen? Dat is de belangrijkste vraag. Worden de opgaven richting duurzaamheid, energie, wonen, bouwen, vervoer, sociaal en ondernemen in voldoende mate aangepakt en kan de nieuwe coalitie de vaart erin krijgen en houden?

Zal er voldoende synergie in de raad zijn om een constructieve oppositie te voeren? Voelen de bewoners zich voldoende vertegenwoordigd om mee te blijven praten en mee te blijven doen? Het zal een spannende periode worden voor alle fracties en maatschappelijke groeperingen.