Bewogen debat rond artikel NRC over infiltratie in moskeeën: ‘Is dit het Nederland waarin we willen leven?’

VEENENDAAL De gemeenteraad is zelden of nooit eerder van een reces teruggekomen voor een spoeddebat. Het geeft aan hoezeer de vragen spelen naar aanleiding van het inmiddels veelbesproken artikel in het NRC over de al dan niet vermeende infiltratie van particulier onderzoeksbureau NTA in moskeeën. 

Door Arjan van den Berg

Volgens het stuk zou dat ook in Veenendaal zijn gebeurd en zouden de onderzoekers zich niet kenbaar hebben gemaakt. Als er één woord in het mede door D66 aangevraagde debat veelvuldig werd uitgesproken was het wel ‘vertrouwen’, in combinatie met een vraagteken: hoe krijgen we het terug?

Voordat burgemeester Gert-Jan Kats de kans kreeg om zijn versie van het verhaal te vertellen, kreeg hij tal van vragen op zich afgevuurd. Waarom was de gemeente niet gewoon in gesprek gegaan met de voorzitters van de moskeeën als ze wilde weten wat er speelde in de moslimgemeenschap? Hoe rechtmatig was het onderzoek eigenlijk als het ging om privacy? Hoe kon het dat volgens het zakelijk ervaren persbericht van de gemeente NTA geen fouten had gemaakt, terwijl betrokkenen dat heel anders hadden ervaren? Was er sprake van een stevige verdenking die nodig is om mensen te observeren?

ONZEKERHEID Ja, er was onderzoek gedaan, maar dat was geen veiligheidsonderzoek, maar een zogeheten krachtenveldanalyse om de moslimgemeenschap in kaart te brengen. Vorig decennium was een tijd vol onzekerheid, aanslagen en uitreizigers naar Syrië, ook uit Veenendaal. Er was geen concrete dreiging en in tegenstelling tot wat er in het artikel stond, zou de gemeente daarna geen repressieve maatregelen hebben genomen. Kats kon alleen maar aannemen dat de onderzoekers wettig hadden gehandeld en kon dus bevestigen noch ontkennen dat er fouten zijn gemaakt. Er zou geen sprake zijn geweest van infiltratie.

VERBINDING ,,U kent mij, ik ben een man van verbinding. Ik wil in alle kwetsbaarheid het gesprek aangaan om weer aan vertrouwen te werken.” De fracties waren blij met de uitleg, maar vonden ook dat er nog veel onduidelijk bleef. Achterhalen wat er precies gebeurd is, is niet mogelijk en toezeggen dat er nooit meer een onderzoek geheim zou worden gehouden voor de raad kon Kats niet helemaal, al zei hij in zo’n geval zo mogelijk een tipje van de sluier met de fractieleiders te willen delen, ,,desnoods bij mij thuis.”

Yasin Makineli probeerde vergeefs met een motie nog een excuus te krijgen en de erkenning van de raad dat de moslimgemeenschap als een waardevolle gemeenschap wordt gezien. De meeste fracties vonden dat iedereen gelijk was en stemden ‘dus’ tegen. ProVeenendaal, DENK, D66, SP, Groen Links en PvdA vonden het juist een mooi gebaar om precies om die reden voor te stemmen.

VERTROUWEN De emoties kwamen pas echt los bij Hassan Saidi van de gelijknamige fractie en ook voorzitter van de Nasser Moskee, die zich had afgevraagd of hij wel zou spreken. ,,Dit heeft mij diep geraakt. De moslimgemeenschap heeft haar deuren altijd opengehouden voor de gemeente. Mensen zijn boos, bang en er is ook veel wantrouwen. Hoe kan een gemeente haar inwoners zo behandelen – en waarom? Ik wil een oproep doen aan iedereen in de samenleving. Laten we een sterk signaal afgeven en benadrukken dat iedereen voor de wet gelijk is. Dit gaat over de fundamenten van de rechtstaat, waarbij we ons altijd moeten afvragen of dit het Nederland is waarin we willen leven. Het vertrouwen komt te voet en gaat te paard.”