Herdruk boek strijd op de Grebbeberg

Rhenen/regio - De publicatie ‘Tussen vuur en ijzer’ waarin sergeant Hendrik van Heerde verslag doet van zijn oorlogservaringen in de meidagen van 1940 op de Grebbeberg, is sinds deze week weer in boekvorm verkrijgbaar.

Daar was in de afgelopen jaren merkbaar veel vraag naar. Jonge generaties willen zoveel mogelijk te weten komen over wat er in de meidagen van 1940 op Nederlands grondgebied heeft afgespeeld. In het najaar van 1940 beleefde ‘Tussen vuur en ijzer’ herdruk op herdruk. Dat houdt op een goed moment op en dus is het boek al jaren niet meer te vinden. Hans van Maar, eigenaar van Just Publishers te Meppel, liet er een reprint van maken. Uiteraard wel met een verhelderende duiding als inleiding omdat een niet-ingewijde anders plompverloren in de materie komt.
Die duiding komt van de Veenendaalse onderzoeker Martin Brink, die zich onder meer gespecialiseerd heeft in de mobilisatie en meidagen van 1940 in de regio Veenendaal/Rhenen.

Andere titel

Om het voor iedereen herkenbaar te maken is er voor gekozen om de publicatie ook een andere, allesomvattende, titel te geven. Was in 1940 en de jaren erna ‘Tussen vuur en ijzer’ een duidelijke en enigszins spraakmakende titel, tegenwoordig moet het beter herkenbaar zijn. En dus werd het ‘De slag om de Grebbeberg. Verslag van een ooggetuige’.

Juist de ondertitel zegt alles. Want Hendrik van Heerde uit Kampen (1905-1968) maakte alles zelf mee. Als 34-jarige wordt hij toegevoegd aan II-19 R.I. Hij krijgt een administratieve functie. Van Heerde is op dat moment al hoofdredacteur van het Kamper Nieuwsblad en dus gewend om zijn gedachten op papier te zetten.
Dat doet hij dan ook kort na de meidagen van 1940. In het najaar komt zijn boek uit waarin hij de belevenissen van hem en zijn medestrijders in Rhenen opschrijft zoals niemand anders dat nadien heeft gedaan. Zoals de gevechten bij de spoorlijn in Rhenen en de tijd dat hij krijgsgevangen zat.

Blij verrast

Dat maakt het boek waardevol, vooral omdat na 1945 de oorlog voor Van Heerde had afgedaan. Het leven gaat immers verder en er is dan geen plek meer om die enerverende meidagen weer op te rakelen. Hij sprak er ook niet over met zijn gezin. Slechts met kameraden ging hij tijdens reünies   terug naar de tijd van toen.
Uitgever Hans van Maar kreeg een exemplaar in handen en besloot het opnieuw uit te geven. Nazaten van Van Heerde waren aangenaam verrast. Vooral omdat een kleinzoon al bezig was om er een nieuwe uitgave van te maken. Dochter Erna van Heerde woont nog altijd in Kampen en is een vitale midden-zeventiger.
Zij stelde foto’s uit het familiearchief beschikbaar en vertelde wat ze zich kon herinneren. Helaas was pa niet zo scheutig met zijn dienstverhalen.
Misschien zeggen de zinnen die hij in zijn boek opschreef alles daarover: ‘Door vuur en ijzer is mijn weg gegaan, rondom mij zijn granaten en bommen gesprongen, maar ik had geluk: geen ervan heeft mijn naam gedragen. Uit de hel van de Grebbelinie ben ik tot leven teruggekeerd.’

Havanha

Tussen vuur en ijzer’ zou zijn enige oorlogspublicatie blijven. Hendrik van Heerde putte meer genoegen uit de boekenserie over de plaatselijke types Garriet Jan en Annegien, die hij schreef onder zijn pseudoniem Havanha. Daar had hij veel succes mee.


(’De slag om de Grebbeberg. Verslag van een ooggetuige’, Just Publishers, 216 pagina’s, paperback, ISBN 9789089757630, 18,99 euro, in elke boekwinkel verkrijgbaar)