Jan van Goyen, Gezicht op Rhenen vanaf het zuidwesten, 1649.
Jan van Goyen, Gezicht op Rhenen vanaf het zuidwesten, 1649. Tom Haartsen

Stadsmuseum Rhenen krijgt bijzonder zeventiende-eeuws werk in bruikleen

4 oktober 2021 om 12:25 Kunst

RHENEN Nog nooit eerder was het in Nederland te zien: ‘Gezicht op Rhenen vanuit het zuidwesten’ van Jan van Goyen. Het schilderij uit 1649 krijgt nu een ereplek in Stadsmuseum Rhenen. Het werk is vanaf zaterdag 13 november te bewonderen voor publiek. 

Van Goyen, die in één een adem genoemd wordt met meesters als Rembrandt en Johannes Vermeer, trakteert de kijker op een portret van Rhenen in volle glorie. Van over de Rijn is de stad - met stuwwal, stadsmuren, molens, torens, Koningshuis en Cunerakerk - tot voorbij de Grebbeberg te zien. Het schilderij komt uit een Duitse privécollectie, en was nog nooit eerder in Nederland. 

GOUDEN VERHAAL Rhenen geldt als een lieveling van Nederlandse topschilders uit de zeventiende eeuw. Voor hun gezichten op Rhenen moeten liefhebbers nu in de grote musea of in het buitenland zijn. Maar dit bruikleen verandert de zaak, aldus het museum. ,,Regelmatig krijgen we mails van Nederlanders die in Toronto, Dublin of Parijs een zeventiende-eeuws gezicht op Rhenen in een museum hebben zien hangen. Maar hier in Rhenen ontbreekt zo’n topstuk. Terwijl het óns gouden verhaal is”, legt directeur Maike Woldring uit. 

Rhenen was de eerste ‘eyecatcher’ op de reizen die kunstenaars maakten langs de Rijn. Op zoek naar inspiratie verlieten ze de steden waar ze hun atelier hadden, zoals Leiden, Amsterdam, Den Haag en Dordrecht. Rhenen viel bijzonder in de smaak. Het ommuurde middeleeuwse stadje lag dromerig tegen een heuvelrug en pal aan de rivier. Een beetje buitenland in Nederland. En uiterst pittoresk met zijn toren van de Cunerakerk en het imposante Koningshuis.

FAVORIETEN Landschappen, rivier- en stadsgezichten waren erg gewild bij de gegoede burgerij in de zeventiende eeuw. Jan van Goyen (Leiden 1596 - Den Haag 1656) schilderde tussen 1636 en 1655 ten minste 28 gezichten van de stad aan de Nederrijn. Rhenen behoorde tot zijn favorieten, aldus Hans-Ulrich Beck, schrijver van de oeuvre-catalogus van Van Goyen. 

Met zijn schilderijen stimuleerde hij Cuyp, Van Ruisdael en Rembrandt om ook werk te maken van Rhenen. Het schilderij van Rhenen uit 1649 kan zich meten met ‘Gezicht op Dordrecht’ uit 1651, dat in het Dordrechts Museum hangt en met ‘Gezicht op Leiden’ (1650) in Museum De Lakenhal te Leiden. Schetsen die Van Goyen van Rhenen maakte zijn er helaas niet meer.

GESCHIEDENIS Stadsmuseum Rhenen vindt het stadsgezicht uit 1649 een ideaal conversatiestuk. Aan de hand van de voorstelling kan een verhaal verteld worden over de geschiedenis van Rhenen. Over de stad met zijn vele monumenten, de rivier en de stuwwal. Over handel en vervoer, politieke gebeurtenissen - de Tachtigjarige Oorlog, het Rampjaar 1672 -, leven in de stad, het landschap. ,,We zijn een museum voor stadsgeschiedenis, met ook aandacht voor archeologie en kunst. Wie ons nu bezoekt, ziet mooie schilderijen van Rhenen. Maar de zeventiende-eeuwse topstukken moeten we met plaatjes tonen. Publiek wil je oog in oog brengen met het échte werk”, vult Woldring aan. 

Ook schilderkundig valt er voor de kijker veel te genieten volgens het museum. Het is de fase waarin Van Goyens werk aan kleur wint, na een periode van meer gedempte tonen. De kunstenaar is een meester in pakkende weidse panorama’s, sfeer en mooie details: van een drinkend paard op een scheepje tot subtiele zilveren schaduwen onder een zeilschip. Met kijkertjes kan publiek straks de details extra goed zien.

Museumbezoekers kunnen tot eind december 2022 van het topstuk genieten. Meer informatie is te vinden op www.stadsmuseumrhenen.nl.

Afbeelding
Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie