Gebruiken rond de Pasen in Veenendaal

Veenendaal - Pasen is in aantocht. Onwillekeurig gaan mijn gedachten terug naar de Veense gebruiken van vroeger. Deels zijn ze bewaard gebleven, maar ook grotendeels verdwenen. De Palmpasenoptochten waar de kinderen meeliepen met hun ‘Haantje-pik’. Gekocht bij de bakker. Thuis maar vaak ook op school werden deze dan versierd. Er werd om gestreden wie de mooiste had want prijzen waren er ook te winnen. Met het muziekkorps voorop ging de optocht Veenendaal door. Ach en wie at er onderweg dan al niet een stukje van het brood op?

Door Anne Slok

Sommigen gingen ‘De Berg’ over fietsen om te kijken of mee te doen aan het ‘eieren trulen’ bij de leemkuil in het bos. Daar truulde (rolden) je de eieren meters omlaag om ze daarna weer te gaan zoeken. En wie ging er ‘s avonds niet kijken bij het Paasvuur?

Een ander gebruik was de warme maaltijd op tweede paasdag. In de traditionele gezinnen kwam er een schaal ‘dikke rijst’; op tafel. En een grote schaal met gekookte eieren. De bruine suiker over de rijst maakte het extra smakelijk. Of er werd een kuiltje gemaakt in de rijst op je bord waar dan wat gesmolten boter in ging. Je mocht je dan naar hartenlust tegoed doen aan de gekookte eieren en aan de rijst. En dat terwijl de eieren tegen Pasen altijd wat duurder waren.

Eierhandel

En over eieren gesproken; eierhandel in Veenendaal bestaat al heel lang. Ongeveer waar nu C&A gevestigd is, was de doorgang tussen Hoofdstraat en Kerkewijk erg nauw. Dat was de plek waar de waag en eierhal stond. Er werd voor sloop gekozen om een bredere doorgang te krijgen. Het karakteristieke pand werd in 1922 gesloopt. De nieuwe waag en eierhal kwamen in een loods achter hotel ‘De Korenbeurs’. Het waren niet alleen eieren die gewogen werden, maar denk ook aan de textielbedrijven die hun balen wol lieten wegen. Een weging koste in die tijd (1958) ongeveer 50 cent. Deze loods, eigendom van Wed. A. de Haas, werd op zijn beurt eind jaren ‘50 afgebroken.

Nieuwe locatie

Hoewel de vraag naar het wikken en wegen afnam, werd er door het gemeentebestuur toch gekeken naar een nieuwe locatie. Tussen 1959 en 1975 vond de handel plaats in de eierhal in de Achterkerkstraat. Hoewel het een simpel, houten gebouw was van ongeveer 15 bij 30 meter, was het in feite multifunctioneel. Er werd niet alleen gehandeld in eieren, maar ook in varkens en ander vee. En wat te denken van de vele bazaars die er gehouden werden? Altijd spannend of je wat won bij het rad-van-avontuur, meedoen met sjoelen of schieten met een echte luchtbuks. En fietste je weer naar huis dan werd er vaak een ijsje gehaald bij Hollandia IJs, ook in de Achterkerkstraat. Gymnastiekvereniging Sparta heeft er menige uitvoering gegeven. Ook scholen maakten gebruik van de hal om er kerstvieringen te houden.

Ja, Pasen roept tal van herinneringen op. Het eten van rijst op Tweede Paasdag zal niet veel meer gebeuren. Eieren zullen wel in veel gezinnen te vinden zijn. Jammer als er tradities verdwijnen, maar ook fijn als er nieuwe voor in de plaats komen. Kijk maar eens om je heen en je zult weer tal van Paastakken voor de ramen zien. En die waren er vroeger weer niet.