Blinde Ap (86) omarmt het leven: ‘Ik kijk altijd naar wat ik wel kan, en dat is best veel’

VEENENDAAL De moedeloosheid en uitzichtloosheid mogen zich dan in de coronasamenleving nestelen, daar heeft Ap van den Heuvel (86), woonachtig aan de Morgenster in Veenendaal, geen boodschap aan. Hij trekt ten strijde tegen zijn blindheid. Zelfbeklag is hem vreemd, positiviteit, humor en zelfspot zijn handelsmerk. 

door Gertjan van Capellen

Zodra we ons hebben geïnstalleerd begint het gelijk al met een Cruijffiaanse opmerking: ,,Elk nadeel heeft zijn voordeel.” Hij zou het zelf bedacht kunnen hebben om het vervolgens om te zetten in begrijpelijke taal. ,,Als ik vroeger voor de spiegel stond zag ik er niet uit, nu schrik ik er niet meer van”, zegt hij lachend om het vervolgens uit te leggen. ,,Iemand die stekeblind is, is volslagen blind. Ik ben blind. Met mijn rechteroog zie ik helemaal niets en met mijn linkeroog maar 3 procent.” 

Het Oogcafé is echt een aanrader voor slechtzienden

TUMOR ,,Door een tumoroperatie aan mij hoofd, die er overigens heel mooi en glad uitzag en ook nog goedaardig bleek, ben ik vier jaar geleden blind geworden”, legt Ap uit. ,,In het begin heb ik het er heel moeilijk mee gehad, maar van nature was en ben ik nog steeds een positief ingesteld mens. Na de operatie gaf ik met een flauwekulletje aan graag naar huis te willen, maar daar was mijn schoondochter het absoluut niet mee eens en ze besloten dat ik nog een nachtje zou blijven. Gelukkig heeft mijn positiviteit er niet onder geleden. Boos ben ik niet, wel ongeduldig. Voor de rest kan ik het aardig handelen. Alles wordt vergoed door de verzekering met uitzondering van de zonnebril en de telefoon”, aldus Ap.

Ap is 86 jaar geleden geboren in Rhenen en was veertig jaar in verschillende functies werkzaam bij Wiener & Co Apparatenbouw, een machinefabriek in Amsterdam met een filiaal in Rhenen. Zestien jaar zat hij in de buitendienst als monteur in aluminium ramen en winkelbetimmeringen. Op zijn zestigste ging hij met pensioen. Hij trouwde de Veense Geurtje, die in 2018 overleed, en heeft twee zoons. In zijn vrije tijd fietsten en wandelden ze en gingen nogal eens op vakantie. Andere hobby’s waren muziek maken bij Ons Genoegen (,,bij OG was het altijd ok”) in Rhenen waar hij trompet speelde en dat ook zijn jongste zoon leerde die hem wist te overtreffen. Zijn grootste hobby was hengelen.

Als ik vroeger voor de spiegel stond zag ik er niet uit, nu schrik ik er niet meer van

BOODSCHAPPEN ,,Heb je even tijd”, vraagt hij als we hem de vraag stellen welke hulpmiddelen hij allemaal gebruikt? ,,Om te beginnen heb ik eens per week een huishoudelijke hulp. Doordat ik niks aan mijn mond mankeer heb ik er ruim drie uur uit weten te halen ondanks de bezuinigingen bij de gemeente. Mijn boodschappen doe ik bij de Aldi waar ik bijna alles weet te staan. Zo niet dan zijn er altijd mensen die me willen helpen. Bij Hoogvliet doen mijn zoon en schoondochter de boodschappen. Het liefst doe ik het allemaal zelf want ik ben graag onder de mensen. Kleding regelt mijn schoondochter. Mijn lijfspreuk bij het koken is ‘een potje van Hak is er voor het gemak’, maar heb ik ook maaltijden van de diepvriesman of ik koop zakken kant en klaar. Mijn specialiteit is pasta en kippensoep. Dan zijn er nog mijn schoondochters die ik mijn keukenprinsessen noem.”

(de tekst gaat onder de foto verder)

,,Iedere dag ga ik naar buiten. Met fietsen is het oppassen, maar dat geldt ook met elektrische auto’s. Die hoor je niet en ik zie ze niet.” - Foto Gertjan van Capellen

,,Op vakantie gaan gaat niet meer”, gaat Ap verder. ,,Op bezoek gaan naar familie of het Oogcafé doe ik met de regiotaxi of met de +Bus van Veens Welzijn. Het Oogcafé in wijkcentrum Panorama aan de Tinneweide, vind ik een echte aanrader en eens in de acht weken dé ontmoetingsplek met mensen met een oogaandoening. Hier kunnen ervaringen worden uitgewisseld, worden er thema’s behandeld en worden er hulpmiddelen gedemonstreerd want de techniek op het gebied van blindheid staat niet stil”, aldus Ap die ook lid is van Wijs met je wijk. dat onder andere Koffieklets, lezingen, film en spelletjes houdt waar gezelligheid de boventoon voert. 

Liggen de slagbomen dwars dan ben ik niet benaderbaar. Liggen ze in de lengte dan ben ik aanspreekbaar

STOKKEN Verder is hij in het bezit van twee geleidestokken, de korte herkennings- en de lange taststok met balletje waar hij niet alleen de weg mee opgaat. ,,Die stokken helpen mij ook als ik wat wil gaan drinken of lunchen, onder andere op mijn zaterdagse verwendag. Liggen de slagbomen, zoals ik ze noem, dwars dan ben ik niet benaderbaar. Liggen ze in de lengte dan ben ik aanspreekbaar en mogen ze de consumptie komen opnemen. Lezen en schrijven via braille vind ik mezelf te oud voor. Wat betreft een geleidehond had ik het er met Gea Weersma van het Oogcafé voor de grap over dat ik wel twee honden wilde, een geleide- maar dan ook een hulphond. En dan moet je nagaan dat ik nooit een hond heb gehad. Ze kon er wel om lachen. Om op de stokken terug te komen. Hier op de Valleistraat en het Verlaat staan altijd fietsen en die heb ik er ook wel eens omver gelopen. Met fietsen is het oppassen maar dat geldt ook met elektrische auto’s. Die hoor je niet en ik zie ze niet. Het liefst loop ik tien minuten om als het moeilijk wordt. Zo loop ik naar het kerkhof waar mijn vrouw ligt begraven waar ik een half uur over doe. Iedere dag ga ik naar buiten.”

RESPECT ,,Thuis beschik ik over een horloge met stemgeluid, is de ondertiteling op tv ook met geluid, heb ik een voorleesboek, een bril met een camera die de krant scant en mij voorleest met geluid, een bril met een telescoop waarmee ik tv-beelden dichterbij kan halen en een speciale zonnebril. Of ik het blind zijn nog wel eens moeilijk vind? Daar moet je niet teveel bij nadenken. Ik kijk altijd wat ik wel kan. En dat is best veel. Verder ben ik me niet bewust van het stereotype beeld wat op een blinde geplakt wordt. Ik durf te zeggen dat er vanuit de samenleving respect is voor mensen met een oogaandoening. Vanaf het begin sta ik er positief in en kan ik het goed relativeren met de nodige zelfspot.” Kunnen we zo zeggen tot ziens? ,,Tegen mij kun je alles zeggen”, besluit hij dit gesprek lachend.

Eens in de zoveel tijd spreekt hij een medewerker van Bartimeus die er zijn voor alle mensen in Nederland die slechtziend of blind zijn. Zij stellen alles in het werk dat mensen met een visuele beperking het leven kunnen leiden dat bij hun past. Zij doen veel onderzoek, diagnostiek en behandeling. Bij Bartimeus waren ze er al gauw achter dat Ap van den Heuvel niet in een zwart gat zou vallen.  

Meer informatie over het Oogcafé Veenendaal op de website van sociaalstartpuntveenendaal.nl of via de mail g.weersma@gmail.com. Kijk hier voor meer informatie over Wijs met je Wijk, of mail naar wijsmetjewijkcentrum@gmail.com 

Ap is in het bezit van twee geleidestokken, de korte herkennings- en de lange taststok met balletje. - Foto Gertjan van Capellen