‘Levenswerk’ Mia al jaren opgeborgen: Rhenens wandkleed ligt ergens te vergaan...

RHENEN Cunera van Rhenen heeft dit jaar alle aandacht. Er is een nieuwe expositie en natuurlijk zijn er de reeds uitverkochte openluchtspelen op zes avonden in de Veerwei. De Stichting Cuneratheater verzorgt de voorstellingen en is al ruim een jaar bezig met de voorbereidingen. Het maken van kostuums, het instuderen van de rollen, noem maar op. Maarre: zijn we niet iets vergeten?

door Martin Brink

Jazeker wel: het wandkleed van Mia Koning-van der Veen (1919-2004) uit 1977 dat nu een zieltogend bestaan leidt. Sterker: het ligt nu compleet vergeten te vergaan in de kelder van het gemeentehuis! In één van de vorige afleveringen in de serie ‘Cunera en Rhenen’ maakten we daar al kort melding van. In het jongste nummer van Oud Rhenen is er nieuwe aandacht voor dit op bijzondere wijze tot stand gekomen wandkleed. 

Anne Uiterwijk en Henny Boor, die beiden ook een grote rol hebben gespeeld in het bijna uitverkochte boek over bijzondere Rhenense vrouwen, trekken hierin aan de bel. Zij zijn al jaren bezig om het wandkleed op de kaart te krijgen. Met andere woorden: ze zoeken naar een openbare locatie waar het kleed goed tot haar recht komt. Die speurtocht is nog steeds gaande. Volgens Boor is het zeker de moeite waard om iets te vinden. In Oud Rhenen zegt ze: ,,Het predicaat ‘cultureel erfgoed’ mag best toegekend worden aan dit kunstwerk dat met zoveel enthousiasme en zorg is gemaakt.” 

(de tekst gaat onder de foto verder)

Deel van het wandkleed. - Erik Helmers

KLEURRIJK WANDKLEED

Inmiddels is ook de huidige cultuurcoach Ester Lammers-van der Linden enthousiast geworden en heeft ze zich achter het idee geschaard om het kleurrijke wandkleed van 5.00 bij 2.20 meter geplaatst te krijgen. Hoe kwam het tot stand? Een overzicht.

Mia Koning betrok in 1973 met haar man het huis aan het Kerkplein 18 aan de voet van de toren. Ze verdiepte zich in de geschiedenis van de kerk, de stad Rhenen en kwam zo vanzelf uit bij de Cuneralegende. Ze raakte erdoor geïntrigeerd. In 1975 werd begonnen met de restauratie van het Oude Raadhuis dat inmiddels op de Monumentenlijst was geplaatst. Voor de aankleding was geen financiële rekening gehouden. Mia zag haar kans schoon en besloot iets te realiseren voor de lange blinde muur in de hal aan de westzijde: een wandkleed als cadeau voor de gemeente van de vrouwen uit Rhenen, Achterberg en Elst.

(de tekst gaat onder de foto verder)

In de kelder bij Mia Koning (midden) aan het Kerkplein werkten dames tweemaal per week aan het wandkleed. - Cord Otting/HVOR

‘VROUWENGEFRUTSEL’

Op dat kleed zou dan het beeldverhaal van de legende moeten komen, net als bij het middeleeuwse tapijt van Bayeux waarop in borduurwerk de Slag bij Hastings in 1066 staat afgebeeld. De architect hield echter de boot af: hij vond dat ‘vrouwengefrutsel’ maar niets aan ‘zijn’ wand. Desondanks kwam er een projectgroep Wandkleed. Op de begroting werd een bedrag van 310 gulden gezet. De groep organiseerde viermaal een marktkraam waar ingebrachte spullen werden verkocht evenals zelfgemaakte lekkernijen en dito poppen en beesten. Zo werd zeshonderd gulden binnengeharkt. Vervolgens stelde men die winter een plan van aanpak op. De bijeenkomsten vonden plaats in het souterrain van het huis van Mia. Er werd vergaderd over de vaststelling van de taferelen, waarbij de Rijn het verbindend element was in de voorstelling met Cunera in het centrum. Er werd gekozen voor applicatietechniek en borduurwerk. De ondergrond werd handwerklinnen.

(de tekst gaat onder de foto verder)

Eén van de maaksters van het kleed. - Cord Otting/St.vm Gast- en Weesthuis/HVOR

SOCIAAL GEBEUREN

Ook deed de werkgroep onderzoek naar vroegmiddeleeuwse kledij en bezocht ze exposities met wandkleden. Het ontwerp kwam van Alet Pilon, een Rhenense modeontwerpster en tekenlerares. Ze voerde het werk belangeloos uit. Op 11 januari 1977 startte het handwerk. Op twee morgens per week kwamen handwerkende dames samen. ,,Het werd, ondanks de diverse tijdbesteding, een gezellig en sociaal gebeuren waaraan de burgemeestersvrouw en Mijntje van het snoepwinkeltje aan de Bontekoestraat hun steentje bijdroegen”, meldt Henny Boor in het verhaal in Oud Rhenen. 

(de tekst gaat onder de foto verder)

Het Cunerawandkleed aan de westmuur van het restaureerde Oude Raadhuis. - Erik Helmers

Acht dames konden er tegelijk aan werken omdat er ook losse onderdelen van het kleed waren. De Rijn werd verbeeld door gepunnikte strips, die zo het idee geven van golfjes. De scholen werden hiervoor benaderd en na een tijdje werden zakken vol sliertjes in loodblauwe wol aangeleverd. Henny Boor: ,,Het opnaaien werd een heidens karwei, want de Rijn liep over drie panelen door. Ook werden drie wapens in het wandkleed opgenomen: van Rhenen, Utrecht en York waar volgens de legende Cunera vandaan kwam.” 

INGEBRUIKNAME

De wapens werden geborduurd door dames uit Rhenen, Elst en Achterberg. Op een sierlijk lint kwam de tekst ‘De legende van Sinte Cunera naverteld in 1977’. In de eerste maanden van 1977 werd er volop geborduurd maar na Pasen liep de animo terug. Tijdens de eerste raadsvergadering in het gerestaureerde Oude Raadhuis (dinsdag 26 april 1977) werd bepaald dat de officiële ingebruikname in juni zou plaatsvinden. Een dag later konden omwonenden het gerestaureerde raadhuis bezoeken. Voor die gelegenheid was de volledige tekening van Alet Pilon opgehangen in de hal.

Volgende week het tweede deel.