Met zijn trombone wil Koen een ‘helder en zuiver geluid’ over intersekse laten horen.
Met zijn trombone wil Koen een ‘helder en zuiver geluid’ over intersekse laten horen. Marco Diepeveen

Veenendaler spreekt open over intersekse: ‘Ik word de Koen die ik had willen zijn’

13 oktober 2021 om 07:20 Mensen

VEENENDAAL Een extra X-chromosoom in zijn cellen zorgt er voor dat Koen Wildenbeest (55) geboren werd met intersekse, ofwel met mannelijke én vrouwelijke geslachtskenmerken. De genetische aandoening wordt het Syndroom van Klinefelter genoemd. De Veenendaler maakt deel uit van een theatergroep die vertolkt hoe het is om een intersekse persoon te zijn.

door Marco Diepeveen

In Nederland komt Klinefelter voor bij één op de vijfhonderd mannen. Dat betekent dat ruim 17.000 Nederlanders en 95 Veenendalers het hebben. ,,Het overgrote merendeel weet het niet of heeft er geen last van”, zegt Koen Wildenbeest, bestuurslid en vrijwilliger bij de Nederlandse Klinefelter Vereniging.

GEEN ZAADCELLEN ,,Ikzelf kwam er pas op mijn 32ste achter. Vanwege een kinderwens waarmee het niet wilde lukken, klopte ik aan bij de huisarts. Uit onderzoek kwam toen naar voren dat ik geen zaadcellen had. Uit vervolgonderzoek bleek het syndroom van Klinefelter. Dat is geen zeer zeldzame aandoening. Maar een diagnose is lastig te stellen , omdat de symptomen uiteenlopen en veel symptomen ook voorkomen bij mensen zonder Kinefelter.”

In de kindertijd zijn de klachten vaak niet duidelijk, worden ze over het hoofd gezien of niet serieus genomen. ,,Bij artsen is veel onwetendheid. Door een late diagnose missen jongeren in hun eerste jaren de juiste begeleiding en medicatie. Op een intersekse conditie rust een taboe. Je wordt als man óf als vrouw geboren. Intersekse zit daar tussenin. Het lijkt ‘officieel’ niet te bestaan. Het komt niet voor in biologieboeken en wordt niet besproken. Het doktersadvies was altijd: praat er maar niet over. Ik beschouw het als een gave en niet als een beperking. Mijn grote dosis positiviteit, humor en zelfspot fungeren als verdediging tegen het taboe. Ik ga er luchtig mee om. Maar als groep voelen we ons wél gediscrimineerd.”

SCHERPENZEEL Koen ziet eruit als een man, maar in hem schuilen dus ook vrouwelijke kenmerken. Hij werkt als functioneel beheerder (archiefspecialist) bij de gemeente Scherpenzeel en heeft een vrouwelijke partner. Mannen met Klinefelter kunnen een normale ouderdom bereiken en zijn niet ‘ziek.’

Bij ons zie je ook wel sociale problemen

,,Hoe manifesteert Klinefelter zich bij mij? Mijn lichaam maakt geen testosteron aan, ik heb borstvorming, gewoon een penis, ben wel onvruchtbaar, heb een jonge huid, heb heupen en heb naar verhouding langere armen en benen. Ook functioneert mijn langetermijngeheugen slecht. Overigens hebben de meeste Klinefelter-mensen juist problemen met hun kortetermijngeheugen. Bij ons zie je ook wel sociale problemen: een negatief zelfbeeld, weinig zelfvertrouwen, concentratieproblemen.”

ROBOT Koen volgt hormoontherapie (hij dient zichzelf testosteron toe), sinds bleek dat hij last heeft van osteoporose (botontkalking). ,,Testosteron versterkt mijn botten en spieren en verandert mijn persoonlijkheid. Eerst was ik meer een robot. Ik hield geen rekening met de gevoelens van een ander. Mijn wereld was zwart-wit, wat heel prettig functioneren was.” 

,,Emotie is een grijs gebied”, vervolgt Koen. ,,Pijnlijk is wel dat ik alleen emotieloze herinneringen uit die tijd met mij meedraag. Ik kan gebouwen, straten en mijn stageplek voor de geest halen. Maar ik weet niet meer met wie ik ooit gewerkt heb of op school heb gezeten.
Op sociaal-emotioneel vlak ben ik de laatste jaren veel empathischer geworden dankzij die hormonen. Ik begin al te huilen bij ‘Boer zoekt Vrouw’. Ik maak nu een emotionele groeispurt door. Moet op emotioneel vlak veertig jaar inhalen.”

,,Noem het een sterk verlate puberteit. Ik word nu de Koen die ik had moeten zijn. Dat is een moeizame zoektocht. Maar ook een mooie ontdekkingsreis, omdat ik met meer mensen een band heb. Dagelijks zoek ik mijn grenzen op en verleg ik ze.”

GENDER Het gaat bij intersekse niet om seksuele geaardheid, maar alleen om gender. De Veenendaler is niet homoseksueel en ook geen transgender, heeft geen behoefte aan het dragen van vrouwenkleding.

,,Ieder mens is anders. Ik voel me niet specifiek man of vrouw. Ik voel me Koen. Ik wil me als zodanig onderscheiden en draag daarom altijd twee verschillende sokken en oorbellen. Met de LHBT-gemeenschap ervaar ik geen binding en ik stoor me aan de hevige genderdiscussie. Ik hoef geen ‘X’ in mijn paspoort. Eén groot voordeel van intersekse: ik kan zowel met mannen als met vrouwen meepraten!”

TONEELSTUK Theaterproducent Marleen Hendrickx plaatste een oproep voor de vorming van een intersekse theatergezelschap. ,,Ik was de enige die reageerde met het syndroom van Klinefelter.”

,,We zijn met zes mannen en vrouwen in de leeftijd van 19 tot 80 jaar. Het verhaal over intersekse vertellen we in de vorm van een documentaire met een lach en een traan, vanuit eigen ervaring. Je snapt wel dat de emotie heel diep gaat. Ook op mij trekt het toneelstuk X Y WE een zware wissel. Een theaterstuk als voorlichting, als vraag om erkenning, als doorbreking van het jarenlange stilzwijgen. Al helpen we er maar vijf mensen mee. Belangrijkste boodschap is: je mag er zijn als intersekse persoon.”

Ik voel me niet specifiek man of vrouw. Ik voel me Koen

VEENENDAAL De repetities -die een jaar in beslag namen- zijn achter de rug. De première was vorige maand in Breda. De voorstellingen lopen tot eind 2022. Zie voor de speellijst www.xywe.nl. ,,We staan in grote theaters, zoals in Breda en Den Haag. Graag zouden we ons verhaal ook in Veenendaal op de planken willen brengen. Dus in Lampegiet of De Basiliek.”

OP TV Talkshowpresentator én fotograaf Humberto Tan maakte een fotoreportage van de spelers van het unieke toneelstuk. En we hebben meegewerkt aan een Duitse documentaire over gender. Koen Wildenbeest schuift op zondag 17 oktober aan in Humberto’s talkshow, op RTL 4 om 21.30 uur.