Afbeelding
Arjan van den Berg

Restauratiebedrag metaheerhuisje rond, geldinzameling gaat door

21 november 2021 om 07:33 Historie

VEENENDAAL Het metaheerhuisje op de Joodse begraafplaats, waarin tot 1943 de lichamen ritueel werden gewassen en klaargemaakt voor hun begrafenis, stond er een half jaar geleden nog verwaarloosd bij. Dankzij een inzamelingsactie van de Nederlands-Israëlitische Gemeente Utrecht, vele burgers en ondernemers en subsidie was er al veel geld om het te restaureren. Onlangs zegde de voltallige gemeenteraad de laatste benodigde 4000 euro toe. 

door Arjan van den Berg

,,Dat de hele raad er unaniem achter staat, is echt prachtig. Chapeau”, zegt Jaap Krocké, coördinator van de groep vrijwilligers die de begraafplaats onderhoudt. ,,Ik ben ontzettend blij dat het zo breed gedragen wordt.”

EIGEN VERHAAL Elke grafsteen heeft een naam en een eigen verhaal, dat Krocké levendig weet te vertellen. Zoals Hekster, die veel heeft gedaan op het gebied van hygiëne en onderwijs. Als arts nam hij soms voor een gulden de honneurs waar als tandarts bij het trekken van een kies. Zonder verdoving. Patiënten die later een echte tandarts troffen, hielden nog altijd krampachtig de stoel met beide handen vast. Hij zou de oorlog niet meer mee hoeven maken. Zijn vrouw eindigde in de gaskamer.

Of Emma van Essen. Zonder te weten waarom vertrok ze naar Amsterdam, om daar de laatste bestemming van haar trein te horen. Ze nam haar leven. Twee mensen zijn overleden op hun onderduikadres en kregen later alsnog hun eeuwigdurende rust op de Joodse begraafplaats. ,,We noemen het eigenlijk een beetje oorlogsgraven, omdat ze duidelijk een link hebben met de oorlog.”

Zo mooi dat die uitgestoken hand er zonder rancune is en dat we die aanpakken.

VERZOENING Hier werden tot 1943 de leden van de Joodse gemeenschap begraven. Het is nu een monument in eigendom van NIG Utrecht en ook het enige Joodse monument en blijvende herinnering aan een verdwenen gemeenschap. De serene plek doet denken aan de duistere periode die achter ons ligt, maar soms ook weer angstaanjagend dichtbij lijkt te zijn. ,,Het antisemitisme is niet weg. Laatst was hier een rabbijn die buiten het hek stond, omdat de begraafplaats onreine grond is. Een groepje kwam langs en schold hem uit. Dat verwacht je niet in Veenendaal. Dit moeten we niet tolereren.”

Veenendaal was in de oorlog ook niet altijd koosjer tegenover de Joden. ,,NIG Utrecht wilde ons iets geven dat van ons samen is. Zo mooi dat die uitgestoken hand er zonder rancune is en dat we die aanpakken. Dan is er verzoening en kun je verder bouwen. Daarom vind ik het ook zo belangrijk dat dit monument er is en dat we zorgdragen dat dit monument blijft.”

LEVEND VERLEDEN De herstelwerkzaamheden zullen over een paar weken klaar zijn. Volgend jaar rond april of 4 en 5 mei wordt het metaheerhuisje in zijn oude glorie gepresenteerd door het NIG en de gemeente Veenendaal. De geldinzameling gaat ondertussen onverminderd door.

,,We zouden ook graag een klein documentatiecentrum in willen richten om te laten zien hoe de Joodse gemeenschap in Veenendaal eruitzag. En we willen een klein schuurtje voor het gereedschap. Het is de bedoeling dat groepjes een rondleiding kunnen krijgen en dat het echt een toegankelijk monument wordt waar het verleden gaat leven en we kunnen leren van de geschiedenis.”

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie