Vrede en bescherming in huis

VEENENDAAL/RHENEN December, het einde van een bewogen 2021. De wintermaand bij uitstek, met herinneringen aan vroeger; dat je altijd dacht dat er veel sneeuw en ijs was. De benamingen van december zijn: Windelmaand, wat keerzijde van de zon betekent. Kerstmaand, rijpmaand en donkere maand. 

door Aly van Eijk

De naam december komt van het Latijnse decem wat tien betekent. Het was in de oorspronkelijke jaartelling, 153 voor Christus, de tiende maand. De oude weerspreuken geven vaak weer hoe het vroeger was. Vaak klopte dit wel: ‘Blaast de Noordenwind met decembermaan, dan houdt de winter vier maanden aan’. En: ‘Breng Sint Nicolaas ijs, brengt Kerstmis regen’.

In het laatste weekend van november is de eerste natte sneeuw al gevallen. Je hoort grote troepen ganzen overvliegen. Dan weet je: het wordt kouder; ze vliegen voor de koude en vorst uit.

De Ketelweg, een zijweg van de Wageningselaan, waar ik al ruim veertig jaar loop, is voor een paar maanden afgesloten. Dat in verband met renovatie van plan Natura 2000. Best jammer, ik mis de sijsjes nu, die op de elzenproppen afkomen en het laatste reewild, wat verdrongen wordt door al de huizen die in die omgeving gebouwd worden.

Af en toe een vos spotten, een mooi gezicht. De groene specht en de buizerds, die samen met de torenvalkjes hun voedsel bij elkaar scharrelen. Als het straks weer open is, hebben we weer een mooi stukje natuur met zicht op De Hel en De Blauwe Hel.

REMMERSTEIN Bij Remmerstein in Rhenen staan veel soorten bomen. Loof- en naaldbomen. Eén van de groenblijvende loofbomen is de hulst, die in veel soorten overal verkrijgbaar is. Hulstbessen associeer je bijna altijd met kerst. De oude Romeinen, versierden hun geschenken tijdens de feesten van Saturnus en de winterzonnewende die van 17 tot 23 december was. In het oude Engeland deden dat de Kelten. Zij versierden hun hutten met hulsttakken om de bosgeesten te eren. De Kelten hadden een oude traditie tijdens midwinter: een jongeman bekleedt zich dan met hulsttakken. Terwijl een jonge vrouw hetzelfde doet met klimop. Dan paraderen ze hand in hand door de straten en doen het oude jaar uitgeleide.

Mythologisch staat hulst in verband met de geest van de vegetatie die de krachten vertegenwoordigt door de Holly-King (hulstkoning) die regeert over de natuur van midzomer tot midwinter. Hij werd vaak afgebeeld als een oude man in winterse kleding met een hulsttak op zijn hoofd en een hulststaf in zijn hand. In de loop van de tijden veranderde Holly-King in Sinterklaas, Santa Claus en Weihnachtsman. De oorspronkelijke bezinning is verloren gegaan.

Het gaat nu om cadeaus en de natuur speelt geen rol meer. Hulsttakken worden nog steeds gebruikt voor kerststukken. Zou het niet zinvol zijn, als we ons realiseren dat we met hulsttakken van de oude heilige boom van de Kelten, vrede en bescherming in huis halen?

Kijk en geniet.

Reageren? alyvaneijk@online.nl