Uitnodiging om te komen eten

VEENENDAAL De maand augustus, we zijn alweer over de helft van het jaar. Augustus is vernoemd naar de Romeinse keizer Gaius Julius Caesar Octavianus (Augustus). De maandnamen korenmaand, warmtemaand, hittemaand, arenmaand en hooimaand geven aan dat er geoogst kan worden. 

door Aly van Eijk

De oude spreekwoorden over het weer blijven ook nu nog bruikbaar: ‘In augustus zure druiven, in oktober zoete wijn’. En: ‘Als voor het laatste de koekoek roept, is de zomer weer versnoept’. De koekoek is vertrokken, vanaf juli gaan de ouderparen richting Afrika. De jongen volgen later, in september of oktober - alles op hun eigen kompas. Bij de natuurgebieden De Blauwe Hel en De Hel aan de rand van Veenendaal, komen al jaren koekoeksechtparen. Wanneer je ze voor het eerst hoort roepen, dan is het pas echt voorjaar! 

KONINGINNEKRUID De daartussen gelegen Ketelweg, die ook pas gerenoveerd is, net als ernaast bij De Blauwe Hel, is moeilijk begaanbaar. Er is een soort puin overheen gestort, zodat je bij iedere stap moet kijken om niet te vallen. Maar alle bloemen en struiken bloeien volop. Zelfs nieuwe soorten die daar nooit gestaan hebben, zaden die meegekomen zijn met andere grond die gestort is. Het koninginnekruid, of leverkruid bloeit in volle glorie, een van de bijen- en vlinderlokkers bij uitstek. Er worden nog steeds twee namen aan gegeven: leverkruid, naar de kleur van bleekroze, en koninginnekruid komt uit de oudheid. 

Honderd jaar voor Christus regeerde koning Mithridates Eupator over een koninkrijk in Azië. Hij was een liefhebber van thee van deze bloemen. De Latijnse naam van Koninginnekruid is Eupatorium cannabium. De thee werd vroeger gebruikt tegen verkoudheid en als laxeermiddel. De naam Eupator betekent letterlijk ‘met een beroemde vader’. Het is een bijnaam voor vele koningen uit de regio van de Bosporus. In ons eigen land gaf men er weer een andere draai aan. Op 31 augustus was koningin Wilhelmina jarig, vandaar koninginnekruid. 

(Tekst gaat verder onder de foto.)

De lijsterbes in volle glorie nodigen vogels, lijsters en merels om te komen eten. - Aly van Eijk

VOLLE GLORIE De lijsterbes in volle glorie (met feloranje bessen aan grote trossen) nodigen de vogels zoals lijsters en merels, uit om te komen eten. Het is geen echte bes, maar een steenvrucht. Voor de mens zijn ze licht-giftig. Niet voor vogels, die hebben weer een ander darmstelsel. Op deze manier wordt er voor verspreiding gezorgd. 

Ook in mijn tuin hier midden in het centrum van Veenendaal staat een grote boom, vol met merels en lijsters. Die maken er een gezellig bessenfeestje van. Voor de mens zijn er alternatieven. Zo worden de bessen in Duitsland op jenever gezet en is het een likeurtje! En geroosterde lijsterbessen, leveren een uitstekende koffiesurrogaat. In het oude volksgeloof bij de Kelten werd het eten van lijsterbessen aanbevolen. Wie maar drie bessen at, al was hij honderd jaar, dan veranderde men in een jong mens! 

Als je zo om je heen kijkt, zie je een mooie bloemenweelde: van dieproze kattenstaarten en het wilgenroosje, smeerwortel en wikke tot overal de witte haagwinde. Die worden in de volksmond piespotjes genoemd die zich overal door heen vlechten.

Kijk en geniet.

Reageren kan via: alyvaneijk@gmail.com