‘Dit jaar een goed mastjaar’

VEENENDAAL Oktober is de zaaimaand, eikelmaand, rozenkransmaand én Mariamaand. Oktober is octobris in het Latijn. In de Romeinse kalender wordt oktober gewoon de achtste maand genoemd. Octo betekent acht, maar wel staat de verering van Bachus, de god van de wijnbouw centraal.

Aly van Eijk

De weerspreuken en gezegdes kloppen ondanks de opwarming van het klimaat vaak nog wel. ,,Oktober met groene bladeren, duiden een strenge winter aan.” Maar is: ,,Oktober nat en koel, wordt de winter zacht en zwoel.” Dus hier kun je alle kanten mee op. Maar zijn er dat jaar veel vruchten, dan komt er een strenge winter.

Dat het dit jaar een goed mastjaar is, kon je al vroeg constateren want de eikels en beukennootjes zijn al drie weken eerder dan tien jaar geleden bezig om hun vruchten te laten vallen. Een mastjaar is in de bosbouw, het natuurbeheer en in de jacht een benaming voor een jaar waarin bomen en planten meer vrucht dragen dan gemiddeld.

MASTJAAR Een mastjaar komt bij beuken en eiken en kastanjes ongeveer eens in de vier jaar voor. De bosbouw kan er dan rekening mee houden met verjonging van bossen. Maar voor de wildstand heeft het ook gevolgen. Als er zo’n overvloed aan voedsel is, dan zal de stand van de wilde zwijnen ook toenemen. Het woord ‘mast’ betekent oorspronkelijk varkensvoer. Vroeger werden de varkens met eikels vetgemest. Het scheelt ook dat het in het voorjaar niet zo hard heeft gevroren, zodat de bloesem van de vruchten niet is aangetast. Ook de bessen van de vlier, appels, peren, pruimen, kastanjes, ook de tamme kastanjes met hun scherpe prikbolsters, liggen in de bossen te wachten om geraapt te worden.

Een van de populaire vruchten van de vogels en zeker de trekvogels, zijn de meidoornbessen. Dit jaar zijn de struiken helemaal rood van de bessen. De meidoorn wordt ook hagendoorn genoemd, omdat de meidoorn in de lage landen al sinds mensenheugenis in hagen worden aangeplant.

AFSCHEIDING De meidoorn en de sleedoorn worden samen met de hazelaar, rozen en bramen gebruikt voor afscheiding voor vee. Ze werden gevlochten. De takken werden in elkaar gedraaid. In Noord-Brabant heb je de Maasvlechtheggen, door Unesco erkend en beschermd als erfgoed. Totdat het prikkeldraad werd uitgevonden. Alles ging over in prikkeldraad. Maar tegenwoordig komt het weer in zwang. Specialisten die het als hobby hebben zorgen dat al het oude weer wordt hersteld.

En het is een schuilplaats voor veel dieren, vogels, insecten en kleine zoogdieren. Vroeger vonden we ze ook terug in de oude apothekerskast. De bloemen bevatten namelijk stoffen die helpen tegen keelpijn en aderverkalking. Het schijnt ook te helpen tegen hartziekten, hartritmestoornissen en het verbetert de bloedsomloop.
Kijk en geniet, Aly van Eijk.

Reageren? alyvaneijk@gmail.com